Masaüstü ortamları, kullanıcılarının bilgisayarda yaptıkları işlemlerin görsel halde gerçekleştirilmesini sağlayan arayüzlerdir. Bu arayüzlere çeşitli özellikler kazandırılarak komut satırından yapabilecek her türlü işlemin masaüstü ortamlarından da yapılmasını sağlanmaktadır.
Linux/Unix türevli işletim sistemlerinde en çok kullanılan iki masaüstü ortamı KDE ve GNOME dur. Bu iki masaüstü ortamının farkları şu şekilde sıralanabilir.
KDE | GNOME |
Uygulama açısından zengin bir masaüstü ortamıdır. | Kitaplık açısından zengin bir masaüstü ortamıdır. KDE'ye göre uygulama sayısı daha sınırlıdır. |
Birçok farklı seçenek ve fonksiyona sahiptir. | Kullanıcının temel ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir arayüze sahiptir. |
C ve C++ kullanılarak arayüz geliştirmesi yapılmaktadır. | C, C++ ve Java kullanılarak arayüz geliştirmesi yapılmaktadır. |
Dosya yöneticisi Konqueror'dur. | Dosya yöneticisi Nautilus'dur. |
Pencere yöneticisi Kwin'dir. | Pencere yöneticisi Metacity'dir. |
Masaüstü yöneticisi Kdesktop'tır. | Masaüstü yöneticisi Nautilus'tur. |
Web tarayıcısı Konqueror'dur. | Web tarayıcısı Firefox'tur. |
Panel Kicker'dır. | Panel Gnome Panel'dir |
Sanal masaüstü uygulamalarına sahiptir. | Ağ trafiğini izlemeye yardımcı applet vb. programlara sahiptir. |
Daha yavaş ve sistemi daha çok kullanan bir masaüstü ortamıdır. | Daha hızlı ve sistemi daha az kullanan bir masaüstü ortamıdır. |
Linux/Unix türevli işletim sistemlerinde çeşitli masaüstü ortamları bulunmaktadır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir.
- GNOME
GNOME (GNU Object Model Environment- GNU Geliştirilebilir Masaüstü Ortamı) basitleştirilmiş fakat görsel açıdan etkileyicidir. Özelleştirilmesi büyük ölçüde mümkün olan bir masaüstü ortamıdır. Sadeliği ve fonksiyonelliği bir arada barındıran bir arayüzdür. Arayüz değiştirmesi kolaydır. Günlük kullanım için gerekli olan neredeyse tüm yazılımlara sahiptir. Windows kullanıcılarından gelen dosyalarla çalışabilmeyi sağlayan Windows dosya uyumluluğuna, çok geniş bir yardım sistemine ve kaynağa sahiptir.
- KDE
Windows masaüstü ortamlarına daha yakındır. Geniş ölçüde özelleştirilebilir ve öğrenmesi kolay bir masaüstü ortamıdır. KDE , “K Desktop Environment” (K Masaüstü Ortamı) kelimelerinin kısaltılmış hâlidir.
KDE4, performansı yüksektir, hızlıdır. Özelleştirilebilir. Diğer arayüzlere göre daha yeni olduğundan hala gelişme aşamasındadır. Bu yüzden kararlı değil, değişkendir.
- XFCE
Görünüş ve kullanım açısından Gnome'a benzemektedir. Minimal ve hızlı bir masaüstü ortamıdır. Kendine has bir pencere yöneticisi, dosya yöneticisi, panel ve bunun gibi öğeler barındırmaktadır. GNOME ve KDE'ye kıyasla daha az sistem kaynağı kullanmaktadır. Windows veya Mac'e benzer bir görünüm sunmaktadır. Gelişimi yavaş olmakla birlikte, kararlı ve hızlı bir masaüstü ortamıdır. Düşük performanstaki bilgisayarlar için iyi bir tercihtir. Verimlilik için tasarlanmıştır. Sistem kaynaklarını korurken uygulamaları hızlı bir biçimde çalıştırır ve yürütür.
- Enlightenment
Yüksek sistem performansına ihtiyacı yoktur. Fakat öğrenilmesi biraz zor bir masaüstü ortamıdır. Yüksek derecede kişiselleştirilebilen (customizable) bir arayüzdür.
- IceWM
Yüksek sistem performansına gereksinimi yoktur. Windows masaüstü ortamlarına benzer. Öğrenmesi kolay ve hızlı bir masaüstü ortamıdır. Diğerlerine kıyasla pek tercih edilen bir arayüz değildir.