Fedora 13 (Goddard) ile Gelen Yenilikler

Eyl 06, 2013

Masaüstü

  • Fedora 12 ile genişletilen Web kameraları yelpazesi Fedora 13 ile birlikte  diz üstü bilgisayarlarda bulunan dahili kameraların birçoğunu destekleyecek şekilde genişletilmiştir.
  • Fedora 13, “Shotwell” adı verilen fotoğraf yöneticisiyle birlikte gelmektedir. Daha önceki sürümlerde bulunan fotoğraf yöneticilerinden farklı olarak “Shotwell” daha hızlı çalışması ve medyaları içe aktarma (import) işlemi yapmadan üzerlerinde değişiklik yapabilmesi özellikleriyle dikkat çekmektedir.
  • Kullanıcıların uzak konumlarda bulunan verilerini ftp, http, Webdav ve ssh gibi birçok servisi kullanarak yedekleyebilmelerini sağlayan “Déjà Dup” yedekleme aracı ise Fedora 13 ile gelen bir başka yeniliktir.
  • Pino Identi.ca/Twitter istemcisi, günümüzde son kullanıcılar tarafından yaygın olarak kullanılan sosyal paylaşım sitelerinin takibini kolaylaştıran ve Fedora 13 ile birlikte gelen bir araçtır.



  • Fedora 13, Gnome 2.30 ve KDE 4.4 masaüstü ortamları desteğiyle birlikte gelmektedir.



  • Geliştirilen Ağ yöneticisi ile Fedora 13; dial-up, geniş bant (broadband), wifi ve bluetooth ağlarının tek bir merkezden yönetilebilmesine imkan sağlamaktadır. Ayrıca bluetooth üzerinden dial-up bağlantı sağlayan DUN teknolojisi kullanılabilecek bağlantılara eklenmiştir. Geliştirilen grafik arayüzünün yanı sıra ağ yöneticisinin komut satırı sürümü de bir diğer yenilik olarak dikkat çekmektedir.
  • En yeni Apple iPod, iPod Touch ve iPhone modelleri ve Rhytmbox gibi müzik kütüphanesi yöneticileri Fedora 13 ile desteklenmektedir. Bu araçlar “libimobiledevice” kütüphanesi kullanılarak otomatik olarak sisteme eklenmekte ve bu içeriklerle kolayca çalışılabilmesi sağlanmaktadır.
  • Gnome renk yöneticisi (gnome-color-manager) paketi ile Fedora 13, çıktıların ekranda görüldüğü gibi alınması ya da taratılan belgelerin ekranda oldukları gibi görüntülenmesinde ve bu renk düzeni ayarlamalarının daha iyi bir şekilde yapılabilmesine imkan sağlanmaktadır.

Sistem Yönetimi

  • Fedora 13, RPM ve PackageKit kullanarak bilgisayara takılan yazıcıların, sürücü yazılımlarının otomatik olarak yüklenebilmesini sağlamaktadır.
  • Fedora’nın Goddard sürümüyle birlikte 3 boyutlu grafik deneyimine bir adım daha yaklaşılıyor. Fedora 12 ile birlikte gelen ATI kartlara destek, açık kaynak kodlu yazılım sürücülerinin de katkısıyla NVidia kartları da içerek şekilde genişlemektedir.
  • Tamamiyle yenilenen kullanıcı yönetim arayüzü ile son kullanıcı düzeyinde yeni kullanıcı yaratılması, var olan kullanıcı bilgilerinin değiştirilmesi, kullanıcılara profil resmi atanabilmesi, yeni gruplar yaratılabilmesi ve kullanıcıların bu gruplara dahil edilip gruptan çıkarılabilmesi mümkün hale gelmektedir. Ayrıca yeni kullanıcı yönetim arayüzü ile kullanıcıların oturum ekranı yapılandırmaları ve sisteme geçici erişim (misafir kullanıcı) desteklenmektedir.
  • Sistem güvenlik servisi aracı (System Security Service Daemon) ile sistemin ilk açılışıyla birlikte LDAP/Kerberos veya FreeIPA sunucularına istemci olarak bağlanılabilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca bu paket kaldırılarak kullanıcıların çevrim dışı olarakta sisteme giriş yapabilmelerine izin verilmektedir.
  • İş ortamında bilgi paylaşımı ve haberleşmeyi kolaylaştıran bir program olarak Zarafa, Fedora 13 ile birlikte kullanıma sunulmaktadır. Microsoft Exchange yapılanmasının Linux sistemlerdeki ilk örneği olan Zarafa ile POP3/IMAP/iCal/CalDav kullanarak e-posta sunucusuna bağlanabilmek mümkün olmaktadır. Ayrıca Zarafa ile Web arayüzünden ve telefon uygulamaları ile bağlantı sağlanabilmektedir.



  • İsteğe bağlı olarak kullanılabilen Brtfs özelliği ile kullanıcılar, belirttikleri disklerin anlık görüntülerini (snapshot) otomatik olarak veya isteğe bağlı olarak yedekleyebilmektedirler.
  • Fedora 13 ile birlikte oluşturulan sanal makinelerin PCI aygıtları (IDE, USB ve VGA kontrolörleri gibi) bağlama noktalarının sabitlenmesi ile, sunucu sistem üzerinde yapılacak yapılandırma değişiklerinde (aygıtın çıkarılması ya da farklı bir bağlantı noktası kullanmaya başlaması) durumunda da sanal makinelerin bu aygıtları kullanabilmeleri sağlanmıştır.
  • Geliştirilen disk yönetim sistemi ile iSCSI (ağ üzerinden depolama birimlerinin birbirine bağlanması), fiber kanalı ya da SAS gibi farklı bağlantı şekilleri kullanan depolama birimleri sorunsuz şekilde kullanılabilmektedir. Fedora 13 ile gelen bu yenilik sayesinde LVM (Logical Volume Manager – Mantıksal Bölüm Yöneticisi) desteklenmekte ve bu sayede sahip olunan disklerin esnek bir şekilde yönetimi sağlanmaktadır.
  • Upstart 0.6.0 desteği ile birlikte gelen Fedora 13 bu sayede sistem üzerinde çalışan görevler ve sistemlerin olay geçmişlerinin daha etkin bir şekilde tutulabilmesini sağlamaktadır. Bu gelişmeyle birlikte sistemde oluşan veya oluşabilecek hataların (bug) önlenebilmesi mümkün olmaktadır.
  • Yenilenen Anaconda servisi ile Fedora 13, geniş depolama alanları üzerinde daha hızlı, daha kolay ve daha güvenilir yükleme imkanı sunmaktadır.
  • Fedora 13, sanal makinelerle sanal makinelerin üzerine kurulduğu sunucu bilgisayar arasındaki veri alışverişini sağlayan (sanal PCI aygıtı üzerinden) “VirtioSerial” özelliğiyle birlikte gelmektedir.

Geliştirme

  • SystemTap; Java, Phyton ve Tcl gibi yüksek seviye programlama dillerinin yanı sıra PostgreSQL gibi kullanıcı uygulamalarının da çalışmalarını gözlemleyebilecek yeteneklere kavuşmuştur. Fedora 13 ile birlikte gelen bu yenilik uygulama geliştiricileri açısından sistem üzerinde neler olup bittiğinin daha iyi gözlenebilmesini sağladığından önemli avantajlar sunmaktadır.
  • Fedora 13 Phyton sürüm 3 ile birlikte gelmektedir. Bu yeni sürümle birlikte geliştiricilerin karma kütüphanelerle çalışabilmesi (Phyton ve C/C++), genişletilmiş hata ayıklama sistemi sayesinde güçlü ve hızlı uygulamalar oluşturulabilmesine imkan sunmaktadır.
  • Paralel yüklenebilen Phyton 3 yığını ile birlikte programcılara hem Phyton 3 hem de Phyton 2.6 ortamında kod geliştirip testlerini yapabilme imkanı sunulmaktadır.
  • Geliştirilen entegre NetBeans 6.8 ortamı ile tüm Java EE 6 özellikleri desteklenmektedir.

Sistem Seviyesinde Değişiklikler

  • NFS protokolünün son sürümü olan NFS 4, Fedora 13 ile varsayılan olarak gelmektedir. Bu son sürümün en büyük avantajlarından biri olan sunucu-istemci yapısında çalışabilmesi sayesinde daha yüksek performans elde edilebilmektedir.
  • Goddard sürümünün yeniliklerinden olan Radeon Display Port (Radeon Görüntü Portu) aracılığıyla klasik dual-link DVI bağlantılardan daha yüksek bant genişliği kullanıcılara sunulmaktadır. Bu özellikle de daha yüksek çözünürlüğe, daha düşük yenileme süresine daha az enerji harcanarak ulaşılabilmektedir.
  • Fedora 13 ile birlikte RPM paket sürümü de 4.8’e yükseltilmiştir.
  • Goddard sürümünde VhostNet ile paketlerin daha küçük parçalara ayrılarak gecikme sürelerinin azaltılmasını ve daha yüksek performanslara ulaşılmasını sağlamaktadır.
  • x2apic, sanal istemcilerin APIC ile erişimlerini sağlaması sayesinde CPU (işlemci) yükü azaltılmakta ve performans artışı sağlanmaktadır.
  • Paylaşımlı ağ arayüzü (Shared Network Interface) ile Fedora 13, sanal makinelerle sunucu makine arasındaki ağ bağlantısında NAT (Network Address Translation – Ağ Adresi Dönüştürme) kullanılması sayesinde sanal makinelerin İnternete çıkabilmelerini ve tek bir İnternet kartını paylaşımlı olarak kullanabilmelerini sağlamaktadır.