Son 20-30 yıl içerisinde bilgisayarlardaki gelişmenin yanı sıra bilgisayar ağlarında da çok büyük gelişmeler yaşandı. İlk yıllarda her üretici kendine ait bir standart geliştiriyordu. Bu da birbiriyle uyumsuz birçok bilgisayar ağının oluşmasına sebep oldu. Böyle problemleri ortadan kaldırmak amacıyla ISO (International Standarts Organization - Uluslararası Standartlar Organizasyonu) tarafından bir ağ modeli geliştirme çalışmaları başlatıldı ve bu çalışmalar sonucunda OSI (Open System Interconnection - Açık Sistem Bağlantıları) referans modeli yayınlandı. Bütün ağ protokollerinde bu modelin kullanılması zorunlu kılındı.
Ağ protokollerinde genel olarak aşağıdakiler tanımlanır;
- Fiziksel arayüzler, sinyal düzeyleri ve kodlama
- Ağ adresleri, bağlantı kurma/kesme
- Ağ veri birimlerinin büyüklüğü ve yapısı
- Hata kontrolü
- Başarılı alındı belgesi
- Akış denetim mekanizmaları
- Veri tabanı alanları ve formatları
- Uygulamaya özgü anlamlar
Ağ standartları genelde bazı kurum ve komiteler tarafından oluşturulur. Bu kurumlar aşağıda sıralanmıştır.
IEEE (Instute of Electrical and Electronics Engineers - Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Odası)
Amerika merkezli IEEE, ANSI ve ISO' ya bağlı standartları yayınlayan profesyonel bir enstitüdür. Geniş alan (WAN) ve yerel alan ağ (LAN) sistemleriyle ilgilenen endüstri ve akademi çevresinden üyeleri vardır. Elektrik, elektronik, bilgisayar, telekomünikasyon ve diğer bir çok alanda mühendislik kuram ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, kar amacı gütmeyen, dünyanın en büyük teknik organizasyonudur. 150’den fazla ülkede 365.000’i aşkın üyesi, tüm dünyaya yayılmış 10 alt bölgesi, 300’den fazla şubesi ve 1400’den fazla öğrenci kolu vardır. 700’ün üzerinde standart üretme grubu vardır. 900 tane aktif, 700 tane de geliştirilmekte olan standartı mevcuttur.
Uluslararası standartlar geliştiren ve onaylayan IEEE'nin 802.X LAN standartları bu enstitünün en iyi bilinen standartlarıdır.
IEEE tarafından yapılan standartlar ve kapsamları aşağıdadır:
- 802.1s : Multiple Spanning Tree (çoklu kapsayan ağaç protokolü)
- 802.1w : Rapid Reconfiguration of Spannig Tree (hızlı kapsayan ağaç protokolü)
- 802.1x : Port-based Network Access Control (port tabanlı ağ erişim protokolü)
- 802.2 : Logical Link Control (Mantıksal Bağlantı Kontrolleri), OSI referans modelinde data link katmanında çalışan protokol
- 802.3 : CSMA / CD erişim metodu, standart Ethernet protokolü
- 802.3ae : 10 gigabit Ethernet standardı
- 802.4 : Token Bus, Jeton yolu standardı, günümüzde kullanılmaz
- 802.5 : Token Ring, jeton aktarım erişim yöntemi, günümüzde kullanılmaz
- 802.6 : Metropolitan Area Network ,DQDB standartlarını tanımlar, ilk nesil geniş band ağlardandır, yaygın değildir
Not ; 802.7 ve 802.8 standart tanımlama komitesi değil, teknik öneri komitesidir.
- 802.7 : Broadband Technical Advisory Group (geniş bant teknolojileri tavsiye komitesi)
- 802.8 : Fiber Optic Technical Advisory Group (fiberoptik teknolojileri tavsiye komitesi)
- 802.9 : Integrated Services LAN Interface, gerçek zamanlı veri haberleşmesi sağlayan ağ protokolü
- 802.10 : Standart for Interoperable LAN Security, VLAN ve güvenlik ile ilgili standartlar
- 802.11 : Wireless LAN (WLAN)
- 802.11a : 54 Mbit Wireless (kapsama alanı; 13 - 100 metre)
- 802.11b : 11 Mbit Wireless (kapsama alanı; 35 - 110 metre)
- 802.11g : 54 Mbit Wireless (kapsama alanı; 35 - 110 metre)
- 802.11n : 248 Mbit Wireless (kapsama alanı; 70 - 250 metre)
- 802.11y : 54 Mbit Wireless (kapsama alanı; 500 - 5000 metre)
- 802.12 : Demand Priority Access Method, ağ düğümleri arasında hızlı geçiş protokolü
- 802.14 : kablo modemler ile ilgili standartlar
- 802.15 : Wireless Personal Area Network (kablosuz kişisel alan ağları)
- 802.16 : Wireless Metropolitan Area Network (geniş band kablosuz iletişim)
- 802.17 : Resilient Packet Ring (dayanıklı paket ring), Paket halkaları ile ilgili deneysel çalışma standartları
ISO (International Standarts Organization - Uluslararası Standartlar Organizasyonu)
Merkezi Paris' te bulunan uluslararası ve ulusal veri iletişimi geliştiren kurumlardan biridir.
ANSI (American National Standart Instutute - Amerika Ulusal Standart Enstitüsü)
Birçok endüstri dalında standart belirlemek üzere oluşturulmuş, ISO' yu temsil eden bir alt kuruluştur ve hemen her dal için standart belirleyen komitelerden oluşmaktadır. Başlıca ANSI standartları;
- ANSI X3.92 : güvenlik algoritması
- ANSI X3.135 : SQL database sorgulama metodu
- ANSI X12 : elektronik data değişimi prosedürleri
- SONET : fiber optik tanımlamaları ve data transferi
CCITT (Consultative Committee of International Telegraph and Telephone)
Haberleşme için standartlar yayınlayan uluslararası bir komitedir. İsim değişikliği ile ITU adını alarak yeni bir yapıya dönüşmüştür. CCITT herbiri farklı alan için standart hazırlayan 15 alt bölüme ayrılmıştır.
- A ve B : Prosedürler, terimler, tanımlamalar
- D ve E : Tarifeler
- F : Telgraf ve mobil telefon hizmetleri
- G ve D : Yayınlar
- I : Tümleşk Hizmetler Sayısal Ağı (ISDN)
- J : Televizyon yayınları
- K ve L : Uygulamaların korunması
- M ve N : Süreklilik
- P : Telefon yayınları
- R ve U : Terminal ve telgraf hizmetleri
- V : Telefon ağları üzerinde data transferi
- X : Data iletişim ağları
ITU (International Telecommunication Union - Uluslararası Haberleşme Birliği) "CCITT" nin yeniden yapılanması ile oluşturulan ITU veri haberleşmesi konusunda standart belirlemektedir.
- IETF (Internet Engineering Task Force) : İnternet uygulamasında standart çalışmaları ve önerileri yapan, standart öneren ve belirleyen, kırktan fazla çalışma grubundan oluşan uluslararası bir birliktir.
- RFC (Request For Comment) : İnternette kullanılan protokoller ile ilgili standartları tanımlayan dokümanlar dizisidir. Bütün internet standartları RFC dökümanları olarak tanımlıdır. Her döküman bir RFC numarasına sahiptir.
- EIA (Electronics Industries Association - Elekronik Endüstrileri Ortaklığı) : Veri ve bilgisayar haberleşmesi ile ilgili, daha çok fiziksel ara yüz standartı kapsamında olan kablo, konnektör ve sonlandırma üzerine tanımlamalar yapmaktadır.
- OSF (Open Software Foundation - Özgür Yazılım Kuruluşu) : Değişik üreticilerin teknolojilerini alarak ve bunları birleştirerek bilgisayar ortamları kurar. Sonuçları da ilgili yerlere aktarır.